Nauki pomocnicze: Notatka

Notatkę sporządza się po to, aby sporządzić użyteczny skrót tekstu, wykładu itp. Służy do zapamiętania najważniejszych rzeczy.

Jak napisać notatkę:

·         wybieraj najważniejsze rzeczy (fakty, nazwy, daty, hasła),

·         nie pisz pełnymi zdaniami, używaj równoważników zdań, punktów i skrótów (oszczędzisz wtedy czas i miejsce),

·         zapisuj fakty w ciągu logicznym i chronologicznym,

·         staraj się, aby notatka była czytelna,

·         zadbaj o przejrzystość graficzną,

·         pamiętaj, że sporządzasz ją dla siebie i to Ty masz wiedzieć jak ją czytać.

Notatka z książki

 Wydawałoby się, że napisanie notatki z książki, czy czasopisma jest czymś prostym i dość oczywistym. Jednak nie jest to zawsze prawda.
Będąc na studiach niejednokrotnie będziesz musiał udać się do biblioteki, wypożyczyć kilka książek i zrobić z nich dobre notatki, np. do napisania pracy dyplomowej. Muszą być zrobione w taki sposób, aby było można z nich łatwo korzystać.

Dobre notatki zawierają:

·         dokładny opis bibliograficzny pozycji,

·         numery stron, z których zostały pobrane cytowane lub streszczane fragmenty tekstu,

·         oznaczenie czy tekst jest cytowany dosłownie, czy referowany (najprościej zastosować cudzysłów).

Najlepiej skorzystać z dość prostej techniki robienia takich notatek. Można ją dowolnie dostosowywać do swoich potrzeb. Znajduje ona zastosowanie zarówno w notatkach robionych ręcznie (w zeszycie), jak też na komputerze.

Kilka kroków:

Dla każdej książki przygotuj oddzielną kartkę, na której będziesz robić notatki.

Na górze kartki wpisujesz dane bibliograficzne pozycji, które umożliwią jej znalezienie (autor, tytuł, wydawca, miejsce wydania, rok). Powinny być szczegółowe, gdyż można je wtedy łatwo przenieść do bibliografii, bez potrzeby ponownego sprawdzania, np. wydawcy, co jest dość uciążliwe.

W prawym górnym rogu możesz wpisać hasłowo zagadnienie do jakiego zamierzasz użyć zrobionej notatki.

Z lewej strony zostaw sobie niewielki margines. Będzie on służył do tego, aby zapisać tam numery stron, z których robisz notatkę. Jest to ważne, ponieważ podanie w przypisach danych pozycji i numeru strony, chroni Cię przed zarzutem o łamanie praw autorskich.

Jeśli przytaczasz dosłownie fragment tekstu, weź go w cudzysłów. Koniecznie zapisz dokładnie stronę, na której on się znajduje.

Jeśli streszczasz tekst, przeczytaj go dwa razy. Zdobądź w ten sposób pewność, że rozumiesz co autor miał na myśli. Nawet znamienitym pisarzom zdarza się nie zrozumieć książki, do której się odwołują.

Notować należy jednostronnie. Własne uwagi do tekstu, przemyślenia możesz zapisywać na odwrocie lub korzystając z prawego marginesu.

 Zrobienie dobrej notatki z książki to prawdziwa sztuka. Notatka taka jest wartościowa, gdy nadaje się do wykorzystania powtórnie, nawet długo po napisaniu tekstu, do napisania którego służyła. Jesteś wtedy bardzo zadowolony, że nadal rozumiesz co tam jest napisane, co autor miał na myśli i na której stronie to umieścił.

Notatka z wykładu

Wykład polega na ustnym przekazywaniu wiedzy. Ma formę rozbudowanej wypowiedzi na dany temat. Osoba wykładająca występuje w nim przed audytorium, prowadząc jak gdyby monolog.
 Wykład, w przeciwieństwie do innych form nauczania wymaga dużo samodyscypliny od osób go słuchających, gdyż to słuchacze decydują co warto zapamiętać, co zanotować.

Kilka wskazówek

·         Najlepiej udać się na wykład, będąc wypoczętym. Tylko wtedy wyciągniesz z niego maksymalne korzyści.

·         Idź wcześniej, aby zająć dobre miejsce.

·         Dobre miejsce nie oznacza miejsca z tyłu. Relacje interpersonalne są ważne, ale chyba nie po to tam poszedłeś. Usiądź tak, aby bez przeszkód nawiązać „kontakt” z wykładowcą.

Jak notować

• Na górze kartki zapisz tytuł wykładu (ewentualnie przedmiot), a na marginesie datę. Ułatwia to    uzupełnienie notatek. 

·      Podczas notowania należy koncentrować uwagę na sensie wykładu, a nie mechanicznym zapisie wszystkiego, co podaje wykładowca.

·      Treść wykładu ma swoją strukturę. Postaraj się we własnych notatkach zachować układ prezentowany przez wykładowcę.

·      Nie zdążysz zapisać wszystkiego. Nie jest to także wskazane. Zapisuj hasłowo, w sposób wystarczający abyś rozumiał sens swojego zapisu. Notatki są sprawą osobistą i wystarczy, że Ty je rozumiesz.

·      Zwracaj uwagę na poprawny zapis dat, nazwisk, terminów. Zapisuj je wyraźnie.

Recenzja

 Recenzja (z łac. „przegląd”), to inaczej omówienie sprawozdawcze lub krytyczne konkretnego utworu literackiego, filmu, koncertu, wystawy, publikacji naukowej, itd. Jest najczęściej prezentowana w środkach masowego przekazu.

Recenzja powinna:

·         Zawierać opis przedmiotu recenzji (tytuł, autor, itp.).

·         Ukazywać istotę dzieła, problem jaki porusza.

·         Dotrzeć do sedna omawianego przez nią przedmiotu. Poddać go analizie, interpretacji, porównać do innych.

·         Wyrażać osobisty stosunek recenzenta do omawianego przedmiotu.

·         Być subiektywna.

·         Zawierać uzasadnioną konkretnymi argumentami ocenę.

·         Odnosić się do aktualnych wydarzeń.

·         Być dostosowaną do jej czytelnika (np. jeśli jest nim specjalista, to nie trzeba przywoływać podstawowych faktów).

·         Najczęściej jest pisana od jakiejś ogólnej informacji do bardziej szczegółowych.

Dobrej recenzji nie napisze każdy. Wiąże się ona z wiedzą, poziomem intelektualnym, gustem i wrażliwością piszącego.

W recenzjach pojawia się specjalistyczne słownictwo z dziedziny, której recenzja dotyczy, a także określona wiedza (historyczna, biograficzna itp.).

Można wyróżnić 3 rodzaje recenzji ze względu na jej charakter:

Informacyjna – uświadamiająca czytelnikowi pojawienie się danego faktu. Recenzent posługuje się opisem, streszczeniem, opowiadaniem, charakterystyką itp. Powinno jednak ukazywać problemowy aspekt zjawiska.

Felietonowa – rozbudowana perspektywa tematyczna i problemowa.

Eseistyczna – szczególnie istotny będzie tutaj podmiotowy punkt widzenia, wyrażenie osobistego stosunku do przedmiotu recenzji.

Schemat recenzji (dla książki)

1. Wstęp

Tekst zaczynamy od przedstawienia recenzowanego utworu (autor, tytuł, ewentualnie wydawnictwo).

Może się zaczynać:

·         neutralnie, np. „W ostatnich dniach pojawiła się...”,

·         subiektywnie, np. „Niedawno przeczytałem bardzo interesujący...”,

·         wskazywać na dużą popularność dzieła, np. „Dość nagle z półek znikają...”, „Czy wiecie co sprzedaje się lepiej niż ciepłe bułeczki?”.

Następnie przedstawia się wcześniej zgromadzone informacje dotyczące recenzowanego tekstu i jego autora. Należy wybrać najważniejsze. Przedstawiamy szerszy kontekst dotyczący dzieła, autora, jego relację do innych podobnych dzieł, albo do pierwowzoru (jeśli jest).

2. Rozwinięcie

Przedstawiamy sam przedmiot recenzji, jego tematykę, problematykę, główne wątki, atmosferę itp.

Nie trzeba wyczerpująco przedstawiać utworu. Można wybrać jego najistotniejsze aspekty. Unikać streszczania. Napisać parę słów o kompozycji.

Nie należy ujawniać frapujących szczegółów. Niech czytelnik sam do nich dotrze. Można na nie wskazać i pozostawić go w niepewności, odsyłając do oryginału.

Po ogólnym zarysie można odwołać się do tego, co szczególnie przykuło naszą uwagę. Najlepiej napisać o tym wprost, np. „Moją szczególną uwagę...”, „Interesujące jest jak...” (ta część powinna być najobszerniejsza).

Ważne jest znalezienie takiego aspektu dzieła, który odda najpełniej jego charakter, przybliży całość.

3. Zakończenie

Już w trakcie pisania możemy wartościować, ale można także wyodrębnić osobny fragment, w którym opisujemy: co stanowi zaletę, a co wadę. Należy podzielić się swoimi wrażeniami, ocenić. Jednak ocena powinna być odpowiednio uzasadniona, a nie oparta tylko na subiektywnych doznaniach.

Recenzje często kończą się zachęceniem lub odradzeniem sięgnięcia po dzieło. Pomocne mogą być także sądy innych, traktowanych jako autorytet.

Referat

Referat jest to mówiąc najprościej, tekst przygotowany do wygłoszenia w kręgu zainteresowanych osób. Przyjmuje się, że wystąpienie takie nie powinno być dłuższe niż 15-20 minut.

Czasami przygotowuje się koreferat, czyli referat uzupełniający, pokazujący zagadnienie z innego punktu widzenia.

Układ

• Ogólne wprowadzenie poprzez np. omówienie celu przygotowania referatu, przedstawienie kontekstu zagadnienia, anegdoty itp.
• Krótkie przedstawienie planu wystąpienia.
• Informacje o wykorzystanym materiale.
• Treść właściwa referatu.
• Podsumowanie, ewentualnie zagadnienia do dyskusji.

Należy

·         Pisać w sposób zrozumiały dla odbiorców.

·         Posługiwać się niezbyt rozbudowanymi zdaniami (ponieważ ułatwia to wypowiedź).

·         Pamiętać, że część zasadnicza tekstu powinna być znacznie dłuższa niż wstęp i zakończenie.

·         Mieć na uwadze, że chodzi o tekst, który powinien być wygłoszony.