wtorek, 17 grudnia 2013

Niesamowity świat prozy Brunona Schulza

Twórczość literacka. Ocalały dwa tomy opowiadań oraz cztery powieści drukowane osobno w czasopismach, razem trzydzieści różnej objętości utworów.

Niektóre mają charakter fabularny: Wiosna, Sanatorium pod Klepsydrą, Emeryt, Kometa, w innych góruje opis: Nemrod, Pan, Noc lipcowa, Dodo, Edzio, niekiedy przeważają formy eseju lub traktatu: Traktat o manekinach, Druga jesień. Miejscem akcji jest niemal zawsze miasteczko, w którym niełatwo odnaleźć zmitologizowany Drohobycz.

Twórczość krytyczna i listy. Krytykiem uczyniła Schulza popularność książkowego debiutu, wszedł wtedy w kręgi literatów warszawskich, dla których jego opinia stała się interesująca. Na pisarstwo innych patrzył przez pryzmat własnych lęków i obsesji, nigdy nie był zwolennikiem „naukowego obiektywizmu” – dlatego jego recenzja mówią tyle samo o omawianym utworze ile o autorze recenzji.

W świecie społecznym.
→ obserwator upadku tradycyjnej społeczność kresowego miasteczka
→ świadomość życia na granicy epok
→ świat literacki Schulza trwa w niezmiennej formie, gdyż wpisuje się w odwieczną cykliczność, w ustalony z góry uniwersalny porządek.

Język: stylistyka.  Bogactwo i ekscentryczność słownictwa, poetyka nieco manieryczna. Analogony, tellturyczne, suficiencje, respiracje, reparatury... Ha  i teraz perełka z Berezy: zagraniczne słowa dawały kontekstom posmak sztuczności. Tak się te rzeczy odczuwało
i, zresztą do dziś, odczuwa. U Schulza słowa obce brzmią nie cudzoziemsko, ale zaziemsko.

                W różnorodności metaforyki Schulza krytycy odnaleźli pewne kierunki i ogólne zasady:
→ zamieszanie sfer – dążność do personifikacji lub animizacji przedmiotów martwych
a nawet abstraktów i jednocześnie animalizacji człowieka,
→ czeste zaciernie się świata „rzeczywistego” z fantasmagorycznym; przechodzenie jednego w drugi,
→ zacieranie się granic między jawą i snem.

0 komentarze:

Prześlij komentarz

Zostaw po sobie ślad!

Search This Blog

© Zmienić świat 2012 | Blogger Template by Enny Law - Ngetik Dot Com - Nulis