Pielgrzym – kluczowe słowo polskiej literatury romantyzmu, zapoczątkowanym u Byrona w poemacie Childe Harold’s Pilgrimage Pol.: Wędrówka Czajld Herolda(1812r.). Childe Harold główny bohater wędruje po świecie w poszukiwaniu sensu życia, bodźców, które oswobodziły go od gnębiącego poczucia taedium vitae i poszukiwana te okazują się bezskuteczne. Pielgrzym w znaczeniu „poety”, „wędrowca” wprowadził Mickiewicz do Sonetów krymskich, gdzie utożsamiał się z bohaterem.
Rewaloryzacji słowa w duchu religijno-politycznym dokonały Ksiągi pielgrzymstwa polskiego. Sens tego nowe znaczenia dobitnie definiują werset wstępnego rozdziału Ksiąg: „Polak w pielgrzymstwie nie ma jeszcze imienia swego, ale będzie mu to imię potem dane jako i wyznawcom CHRYSTUSA imię ich potem nadane było”.
W poezji Krasińskiego pielgrzym pojawia się w znaczeniu „emigranta” jak np. w prozie poetyckiej „W albumie Henryki Ankwiczówny ”. Nie można znaleźć pielgrzyma w osobistej liryce Krasińskiego.
Podanie ludowe – opowiadania łączące fikcję z elementami historycznymi, również bajki. Cykle podań narodowych, zwłaszcza związanych z początkami państwa polskiego, cieszyły się ogromną popularnością w literaturze, nurt ten nie ma jednak wiele wspólnego z ustnym ludowym przekazem.
Dawną warstwą podaniową była popularność Bony. Jej postać pojawia się w różnych regionach Polski. Podobnie upowszechnione są wątki „okopów szwedzkich” i :grobów ariańskich”, którymi nazwami często określano usypiska różnego pochodzenia i prehistoryczne cmentarze. Istnieją również podania lokalne o kamieniach diabelskich i grzesznikach skamieniałych za karę. Z tego zespołu podań korzystali pisarze romantyczni, Mickiewicz i jego następcy przed wszystkim w balladach.
Zapisy polskich podań ludowych, zarówno dawniejsze jak i nowe narzucają wniosek, że gatunek ten jest wybitnie podatny na symbiozę z literaturą pisaną, od czego jedynie wolne są może tylko podania tzw. Wierzeniowe, tj. opowieści o duchach, strachach.
0 komentarze:
Prześlij komentarz
Zostaw po sobie ślad!