Przezwyciężenie dekadentyzmu w literaturze „odrodzeńczej”

Dekadentyzm (schyłek, chylenie się ku upadkowi) postawa wobec kultury i społeczeństwa w II poł XIX w. i na początku XX w. W twórczości modernistów, oparta na przekonaniu o niestronnym zmierzchu, pesymizmu, negowaniu wartości społ. I moralnych, egocentrycznych, atrofią uczuć i woli.

W Polsce ten termin pojawia się w krytyce literackiej w połowie lat osiemdziesiątych, nie utrzymywał się jako nazwa prądu czy kierunku lit., ustępując miejsca terminom symbolizm i modernizm.

Ukoicielką cierpień niewątpliwie stawała się miłość (chodź nie zawsze). Słynny młodopolski erotyzm ujawnił się w poezji odwagą w przedstawieniu scen miłosnych i w opisach kobiecych ciał; głównie w poezji K. Tetmajera – autora znanych wierszy. W J. Kasprowicza w „Dies irae” przedstawiony został akt miłosny Ewy z Szatanem. Nawet liczne poetki ośmielają się pisać erotyki np. Kazimiera Zawistowska przedstawicielka w poezjach 1903 podwojoną naturę kobiety świętej ale i kurtyzant (Moja dusza), wyraża ukrywane przez kobiety pragnienia.

W akcie miłosnym szuka się – podobnie jak w nirwanie „bezwiedny”, „niepamięci”, „własnego istnienia”. Miłość wg. Koncepcji Schopenhauera jest twórcza dla gatunku, jednakże niszczy poszczególne indywiduum: dualizm duszy i ciała – dla ciała miłość to rozkosz, dla duszy.

+ natura, przyroda – Tatry.